దేవాలయ ప్రాంగణ పరిసరములయందు చేయదగినపనులు

దేహో దేవాలయో ప్రోక్త, జీవోదేవో సనాతనః ! అని అర్యోక్తి. దేహమే దేవాలయము, జీవుడే దేవుడు అన్ని చెబుచున్నది.

    దేవాలయము అనగా, మన మనస్సుకు ప్రశాంతతను, ఆనందమును కల్గించు ప్రదేశము. దీనిని ప్రాసాదమని మరియు ఆలయమని పిలువబడును, ఇలాిం దేవాలయ ప్రాంగణములో, భక్తులు త్రీకరణ శుద్దిగా ఆయా దేవాలయ ప్రధాన మూర్తులు వారి పరివారములు మరియు ఆయా మూర్తులకు జరుగు అనేక ఉపచారములను తిలకిస్తూ వారి మనస్సును అచ్చటనే స్థిరంగా నిల్పి ఆత్మానందమును పొందవలెను. ఇలాిం పరిస్థితులయందు భక్తుల శాస్త్రానుసారంగా,  వస్తున్న ఆయా ఆలయ ఆచరణలను, సదాచారాలను పాించవలెను. కాబ్టి భక్తులు సహజముగా దేవాలయ ప్రాంగణములో భక్తులు ఆచరించవలసినవి లేదా ఆచరించకూడదన్న అన్ని విషయములను అనేక ఆగమ, శిల్ప గ్రంథములందు చెప్పబడినవి. వీిని ఖచ్చితముగా పాించడం వల్ల మన హైందవ సంస్క ృతి సాంప్రదాయాలు గౌరవింపబడి భవిషత్‌ తరాలవారికి పరంపరంగా అందుతాయి.

1.    దేవాలయములో భక్తులు ప్రవేశం చేయునప్పుడు స్నానమాచరించి శుభ్రమైన వస్త్రములను ధరించి, తప్పక నుదిపై తిలకము, కుంకుమ బొట్టు వారి వారి ఆచారము ప్రకారము అలంకరించుకొని దేవతా మూర్తులయొక్క దర్శనము చేసుకోవాలి.

2.    దేవాలయ ప్రవేశానంతరము ఆయా, దేవాలయ ప్రధాన మూర్తులు, నామములను, మనస్సునందు స్మరించుకొంటు దేవతమూర్తులను దర్శించాలి.

3.    దేవాలయ ప్రాంగణములో నెమ్మదిగా తిరుగుతూ ఆలయ నిర్మాణ సౌందర్యమును తిలకిస్తూ ముందుకు సాగుతూ స్వామి వారిని దర్శించుకోవాలి.

4.    భక్తజనులలో పురుషులు మాత్రమే ఆలయ ధ్వజ స్తంభమువద్ద సాష్టాంగ నమస్కారము చేయ వలయును.

5.    భక్తులు శుభ్రమైన వస్త్రంలను ధరించి ఆలయప్రవేశం చేయాలి. కేవలము ఆంగప్రదక్షణము చేయు భక్తులు మాత్రము తడివస్త్రములతో అంగప్రదక్షిణ చేయ వచ్చును.

6.    దేవతామూర్తులను దర్శించుకొను సమయములో మరియు హారతిని స్వీకరించు సమయములో ఆయా దేవతామూర్తల నామస్మరణ మనస్సుయందు చేసుకొంటు నేత్రములను తెరచి స్వామివారిని దర్శించుకోవాలి.

7.    ఆలయ పరిసరములు శుభ్రంగా ఉంచవలెను. భక్తులకు ఎక్కడైన చెత్త చెదారములు కన్పించినట్లైతే వాిని తొలగించుటకు ముందుకురావాలి.

8.    భక్తులు దైవదర్శనార్తము వచ్చు సమయములో వారి సొంతఖర్చుతో స్వామివార్లకు పూలు, పండ్లు మొ||న పూజాసామాగ్రిని తెచ్చుకొని ఆయా దేవతామూర్తులకు ఆర్పించాలి.

9.    దేవాలయ ప్రాంగణములో దేవతామూర్తులకు మాత్రమే భక్తులు నమస్కరించాలి.

10.    దేవాలయ ప్రాంగణములో భక్తులు ఆయా దేవతా మూర్తుల యొక్క పురాణములు, చరిత్రలు, ప్రవచనములు, సత్సంగాలువిం కార్యక్రమములలో కాలక్షేపము చేయాలి.

11.    భక్తులు దైవదర్శనము పిదప ఆలయ ప్రాంగణములో ఎక్కడైన కూర్చొని దైవసంబంధమైన విషయములు ప్రస్తావిస్తూ స్వల్పసమయాన్ని గడిపి అనంతరము బయటకు వెళ్ళవచ్చును.

12.    భక్తజనులు దీపారాదనకొరకు ఆలయములో అధికార్లు సూచించిన స్థలముల యందు మాత్రమే దీపాలను విలింగించాలి.

13.    దేవాలయ ప్రాంగణంలో ప్రధాన దేవాలయమునకు సంబంధించిన ఉప, పరివార, మొదలైన ఆలయ సంబంధమైన నిర్మాణాలు మాత్రమే చేప్టాలి. భక్తులకు అవసరమైన నిర్మాణాలు ఆలయ ప్రాకారం బయట చేప్టాలి.

14.    దేవాలయ ప్రాంగణములో ప్రధాన దేవాలయము ఎత్తును అనుసరించి ఉప, పరివారల ఆలయములు నిర్మించాలి. వీి ఎత్తు ప్రధాన ఆలయమును మించి ఉంచరాదు.

15.    దేవాలయ ప్రాంగణములోగల దేవతామూర్తులను భక్తులు కేవలం దర్శించుకోవాలి. వాికి తమ చేతులలో తాకకుండా వాి పవిత్రతను కాపాడాలి.